Na czym polegają i jak przebiegają sprawy o podział majątku?
Majątek, a w szczególności jego podział może stać się prawdziwą "kością niezgody". Sprawy sądowego tego typu związane są przede wszystkim z rozwodem lub separacją, dlatego do głosu dochodzą także emocje nagromadzone między małżonkami.
Jak dokonać podziału tego, co dwie osoby gromadziły wspólnie przez szereg lat? Czy musi być to długa i wyczerpująca batalia? I o czym należy pamiętać, decydując się na ten krok? Na te i inne pytania odpowiada nasz artykuł.
Wspólność majątkowa - co oznacza?
Sprawy o podział majątku nierozerwalnie wiążą się z pojęciem "wspólności majątkowej", która obowiązuje między partnerami od momentu zawarcia związku małżeńskiego (o ile mąż i żona nie zdecydują się na podpisanie intercyzy). Wspólność majątkowa wiąże się z wyodrębnieniem majątku wspólnego, a także osobistych majątków współmałżonków.
Majątek wspólny to wszystko, co zostało nabyte lub osiągnięte w czasie trwania wspólnoty majątkowej przez oboje małżonków albo przez jednego z nich. Zaliczamy do niego m.in.:
- wynagrodzenie za pracę,
- dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego,
- dochody z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.
Z kolei do majątku osobistego każdego z małżonków zaliczamy m.in.:
- przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę,
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne,
- prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Taki podział jest możliwy jedynie w przypadku rozpadu małżeństwa, czyli w chwili rozwodu lub separacji. Innym powodem może być ubezwłasnowolnienie męża lub żony, a także ogłoszenia upadłości przez jednego z małżonków.
O czym warto pamiętać?
Rozpoczynając sprawę o podział majątku, warto pamiętać o kilku istotnych kwestach. Po pierwsze, konieczne jest uiszczenie opłaty sądowej. Jej wysokość zależy od tego, czy sprawa będzie załatwiona za porozumieniem, czy też konieczna będzie głębsza ingerencja urzędników wydających wyrok. Oprócz podstawowej opłaty sądowej w grę wchodzą także m.in. koszty powołania biegłego, które ponosimy w czasie wyceniania nieruchomości.
Czas trwania sprawy o podział majątku zależy od stopnia jej skomplikowania, mnogości składników majątku, a przede wszystkim od chęci porozumienia. Wiele osób zastanawia się też, czy majątek zostanie podzielony sprawiedliwie. Co do zasady, tak właśnie powinno się stać. Sąd bierze przecież pod uwagę wszystkie okoliczności i wydaje wyrok w sposób bezstronny. Niekiedy zdarza się jednak, że w wyniku ważnych przesłanek, majątek zostaje podzielony z korzyścią dla jednej ze stron. Kiedy ma miejsce taka sytuacja? Przede wszystkim wtedy, gdy dowody wskazują na to, że żona lub mąż nie przyczyniali się do powstawania majątku w rozmiarze odpowiadającym swoim możliwościom zarobkowym. Chodzi m.in. o:
- długotrwałą faktyczną separację małżonków,
- fakt trwonienia majątku przez jednego z małżonków,
- nałogi: alkoholizm, narkomanię, hazard,
- dokonywanie zbyt ryzykownych operacji finansowych.
Nieruchomości a podział majątku
Jedną z najważniejszych kwestii w czasie podziału majątku jest podział nieruchomości, takich jak mieszkanie, czy dom. Jak traktowana jest taka własność? Teoretycznie rozwiązanie jest dość proste: jedna ze stron zrzeka się swoich praw. Trzeba jednak przyznać, że w praktyce sprawa jest dużo bardziej skomplikowana.
Jedna z możliwych opcji opiera się na sprzedaży mieszkania i równym podziale zdobytych tą drogą środków. Jeśli któraś ze stron chce pozostać w mieszkaniu powinna "spłacić" swojego byłego współmałżonka. Należy podkreślić, że jest to dość skomplikowane, gdy sprawa dotyczy mieszkania objętego spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu.
Zdarza się także, że mieszkanie pozostaje w tzw. wspólnym użytkowaniu. Rozwiązanie to może wynikać m.in. z dobra dzieci. Zasady współżycia, w tym sposób wykorzystywania przestrzeni ustalane są przez sąd.
Intercyza - jak wpływa?
Jak wspomnieliśmy na początku, małżonkowie mogą wykorzystać także możliwości, jakie daje podpisanie intercyzy. Mowa o umowie przedmałżeńskiej, która z góry rozdziela majątek żony i męża. Co ciekawe, dokument ten można podpisać także w czasie trwania związku.
Intercyza służy przede wszystkim utrzymaniu niezależności finansowej małżonków. W przypadku separacji lub rozwodu sprawia, że podział majątku przed sądem nie jest konieczny, ponieważ wszystkie ustalenia zawarte są w umowie. Jej zawarcie wymaga współpracy z notariuszem, a sam dokument, jako typowa umowa cywilna nie wpływa na dziedziczenie.
Nasza oferta
Podział majątku jest więc zawiłą kwestią, której zrozumienie wymaga dużej dozy wiedzy i doświadczenia. Właśnie dlatego już od początku warto dokonywać wszelkich działań w oparciu o rady prawnika. Jeśli szukasz pomocy specjalisty z zakresu prawa cywilnego, skorzystaj z naszej oferty. Oferujemy doradztwo prawne, opiniowanie oraz przygotowywanie dokumentów, zastępstwo procesowe przed sądami oraz sporządzanie opinii prawnych w różnorodnych sprawach z zakresu prawa cywilnego.
Jednym z typów spraw, jakich się podejmujemy, są rozwody. Nasi specjaliści pomogą Ci w kwestiach podziału majątku wspólnego oraz ustalenia wysokości alimentów. Sprawy te wzbudzają zwykle wiele emocji, dlatego naszą rolą jest obiektywna ocena faktów oraz zaproponowanie najlepszego rozwiązania, które zaakceptują obie strony. Warto dodać, że klientom, którzy nie potrafią samodzielnie dojść do porozumienia ze współmałżonkiem, ale chcą uniknąć wielomiesięcznej walki w sądzie, oferujemy spotkania mediacyjne z psychoterapeutką.
